Truyện cổ tích Hồn Trương Ba, da hàng thịt
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là truyện cổ tích Việt Nam, nội dung kể về một người chơi cờ giỏi bất ngờ được sống lại trong thân xác của một người hàng thịt.
1. Thần cờ Đế Thích
Ngày xửa ngày xưa, có một người tên là Trương Ba, tuổi tuy còn trẻ nhưng đánh cờ tướng rất cao. Nước cờ của anh chàng không mấy ai trong thiên hạ địch nổi. Bao nhiêu giải cờ trong những hội hè mùa xuân đều về tay anh.
Tiếng đồn vang khắp nước, sang đến tận Trung Quốc. Buổi ấy ở Trung Quốc có ông Kỵ Như cũng nổi tiếng cao cờ. Khi nghe tiếng Trương Ba, Kỵ Như liền xách khăn gói sang Nam tìm đến tận nhà tỉ thí. Hai người đọ tài nhau mấy ván liền không phân thắng thua. Nhưng đến ván thứ ba, Trương Ba dồn Kỵ Như vào thế bí.
Thấy đối phương vò đầu suy nghĩ, Trương Ba kiêu hãnh bảo:
– Nước cờ này dù có Đế Thích xuống đây cũng đừng có hòng gỡ nổi.
Bấy giờ Đế Thích là thần cờ đang ngồi trên Thiên đình, nghe thấy câu nói hỗn xược của Trương Ba xúc phạm đến mình, liền cưỡi mây xuống trần, định cho y biết tay.
Trương Ba và Kỵ Như đang đánh, chợt có một ông cụ già đến ngồi cạnh bàn cờ. Ông cụ thủng thỉnh mách cho Kỵ Như mấy nước. Phút chốc bên Kỵ Như chuyển bại thành thắng.
Trương Ba cau có, trong bụng tức giận ông già ở đâu đến làm cho mình lâm vào thế bí. Nhưng nhìn thấy ông cụ râu tóc trắng xóa, mặt mũi không có vẻ là người trần, chàng chợt hiểu, liền sụp xuống lạy mà rằng:
– Ngài hẳn là thần Đế Thích đây rồi. Tôi người trần mắt thịt không biết, xin thứ lỗi.
Đế Thích cười bảo:
– Ta nghe nhà ngươi tự phụ là cao cờ nên xuống xem cho biết.
Trương Ba liền giữ Đế Thích lại mua rượu, giết gà khoản đãi rất chu tất. Đế Thích tuy mới gặp cũng rất yêu mến Trương Ba. Thấy anh chàng khẩn khoản muốn học cờ của mình, Đế Thích bảo:
– Ta thấy nhà ngươi có bụng chân thành. Vậy ta cho một bó hương này, mỗi lần cần đến ta thì thắp lên một cây, ta sẽ xuống.
Nói đoạn, cưỡi mây bay về trời.
Từ đó, Trương Ba thỉnh thoảng lại dọn cỗ mời thần cờ Đế Thích xuống chơi. Hai bên rất tương đắc.
2. Quan trên khó xử và câu chuyện hồn Trương Ba, da hàng thịt
Nhưng bỗng một hôm, Trương Ba bị cái chết mang đi một cách đột ngột. Sau khi chôn cất chồng, người vợ dọn dẹp nhà cửa. Thấy có nén nhang dắt ở mái nhà, chị ta vô tình lấy xuống đốt lên cắm trước bàn thờ chồng. Ở Thiên đình, thần Đế Thích nhận được tin bằng mùi hương bèn xuống ngay. Thấy vắng mặt Trương Ba, Đế Thích ngạc nhiên hỏi:
– Trương Ba đâu?
Vợ Trương Ba sụt sùi:
– Nhà tôi chết đã gần một tháng nay rồi!
– Chết nỗi, sao lúc mới tắt nghỉ không gọi ta xuống liền, để đến bây giờ còn làm thế nào được nữa.
Suy nghĩ một chốc, Đế Thích lại hỏi thêm:
– Trong xóm hiện nay có ai mới chết không?
Vợ Trương Ba đáp:
– Có một người hàng thịt mới chết tối hôm qua. Thần Đế Thích bảo chị ta dẫn mình đến nhà người hàng thịt rồi bảo nhỏ với chị:
– Ta sẽ kiếm cách làm cho chồng nhà ngươi sống lại.
Nói xong thần hóa phép rồi trở về trời.
Nói chuyện trong nhà người hàng thịt lúc đó, mọi người đang xúm quanh linh sàng khóc lóc kể lể thì tự nhiên thấy người chết ngồi nhỏm dậy. Hắn ta vứt tất cả mọi đồ khâm liệm, rồi chẳng nói chẳng rằng, đi thẳng một mạch về nhà Trương Ba.
Vợ Trương Ba thấy người hàng thịt biết là thần Đế Thích đã làm cho chồng mình sống lại, mừng rỡ đón vào. Giữa lúc đó thì vợ con người hàng thịt cũng chạy theo níu lấy chồng. Nhưng không những họ bị vợ Trương Ba giằng lại, mà ngay chính chồng họ cũng nhất định không chịu về. Đôi bên cãi cọ nhau, cuối cùng biến thành một cuộc đấu khẩu rất kịch liệt. Xóm làng không biết phân xử ra sao, đành đem việc đó lên quan.
Quan cho đòi các nhà hàng xóm tới hỏi cung thì ai cũng bảo người sống lại đó là anh hàng thịt. Nhưng chỉ có vợ Trương Ba thì nhất định nhận là chồng mình. Quan hỏi:
– Chồng chị ngày thường làm nghề gì?
Người vợ đáp:
– Chồng tôi chỉ thạo đánh cờ mà thôi.
Quan lại hỏi vợ người hàng thịt:
– Chồng chị ngày thường làm nghề gì?
Vợ người hàng thịt đâp:
– Chồng tôi chỉ thạo nghề mổ lợn.
Nghe đoạn, quan sai đem một con lợn vào công đường cho anh hàng thịt mổ, nhưng anh ta lúng túng không biết làm thế nào cả. Quan lại sai mấy người giỏi cờ vào tỷ thí với người hàng thịt thì không ngờ con người đó đi những nước cờ rất cao không ai địch nổi.
Viên quan lấy làm khó xử, vì hồn người này lại là xác người kia. Cuối cùng, sau một hồi suy nghĩ, quan phán:
– Ban ngày sẽ trở thành anh hàng thịt, tối sẽ trở thành Trương Ba.
Vì thế, trong dân gian mới có câu: Hồn Trương Ba, da hàng thịt.
Truyện cổ tích Hồn Trương Ba, da hàng thịt
– TheGioiCoTich.Vn –
Đôi nét về câu chuyện Hồn Trương Ba, da hàng thịt
Bối cảnh của giai thoại được cho là ở làng Quy Nhơn, Tân Lập, Yên Mỹ, Hưng Yên. Giai thoại này được Cụ Trần Quốc Chính là một nhà thư pháp, nhà nghiên cứu Hán Nôm biên soạn lại thành một cuốn sách có tên: “Dấu ấn làng Đình Sơn” xuất bản 2011. Câu truyện này gắn liền với di tích lịch sử Đền Thiên Đế của thôn.
Sự tích Hồn Trương Ba, da hàng thịt đã khơi nguồn cảm hứng cho nhà biên kịch Lưu Quang Vũ (chồng nhà thơ Xuân Quỳnh) dựng nên vở kịch nổi tiếng cùng tên vào năm 1981. Tuy nhiên ông đã viết thêm cái kết cho vở kịch của mình, một bi kịch. Vở kịch của ông mang đến một thông điệp: Hãy để mọi thứ nên tuân theo quy luật của tự nhiên.