Câu chuyện truyền thuyết Dá Tai Nao
Truyền thuyết Dá Tai Nao là truyện cổ dân tộc Thái, kể về quá trình chạy trốn của một đôi trai gái nọ, qua đó giải thích về sự tích của tảng đá Dá Tai Nao.
1. Đôi trai gái họ Hoàng và họ Tao
Ngày xửa ngày xưa ở vùng đất Mường Xo có hai dòng họ lớn dòng họ Hoàng và dòng họ Tao (tức dòng họ Đèo ngày nay). Chẳng biết từ thuở nào có một lời nguyền cho rằng nếu người họ Hoàng mà lấy người họ Tao thì mường bản sẽ không được bình yên và trở nên loạn lạc (bá mợng). Cho nên hai dòng họ này không bao giờ dám gả con cái cho nhau.
Thế rồi lời nguyền cũng không ngăn cản được có một người con trai họ Hoàng yêu một người con gái họ Tao. Hai người yêu nhau tha thiết bất chấp sự cấm đoán của cả hai bên dòng họ.
Thấy nếu ở lại bản thì hai người sẽ không bao giờ lấy được nhau, vậy là họ bàn nhau cùng dắt nhau chạy trốn đi sang sống ở nơi khác. Nhưng cho dù họ có trốn đến ở bản nào thì gia đình họ hàng cũng biết rồi lại đi bắt họ về. Mỗi lần bị bắt trở về hai người đều bị trói nhốt ở chuồng ngựa, bị đánh đập rất khổ sở.
Không nản, hai người lại tìm cách rủ nhau trốn. Lần này họ bàn nhau phải trốn đi xa tới tận chân trời góc bể (tin phạ che nặm) thì mới không bị bắt lại nữa.
Đôi trai gái cùng nhau chạy trốn khi đi đến địa phận núi Cổ Rồng (Pụ khọ lôộng) [1] thì họ gặp một bà cụ già râu tóc bạc phơ trên tay cầm cây gậy trúc. Hai người cùng quỳ xuống hỏi cụ rằng:
– Cụ ơi làm thế nào thì chúng cháu mới có thể lấy được nhau?
Bà cụ không trả lời câu hỏi mà chỉ kể cho hai người nghe lại câu chuyện về cuộc đời của mình. Đời bà ở kiếp trước cũng đã từng yêu say đắm một người nhưng cha mẹ hai bên không đồng ý cho lấy. Không thắng được số mệnh nên bà và người yêu cùng gieo mình xuống vực tự vẫn. Vì thế sang cho đến kiếp này bà vẫn một mình ở vậy cho đến già mà không hề yêu ai.
Nghe xong câu chuyện buồn đôi trai gái thất vọng đến khôn cùng. Họ cũng định gieo mình xuống vực tự vẫn như hai người trong câu chuyện kể của bà cụ. Nhưng bà cụ ngăn lại và bảo:
– Thôi đừng có bao giờ để mình hết hy vọng. Hai cháu hãy tiếp tục lên đường đi tìm Dá Tai Nao. Dá Tai Nao sống ở đâu hai cháu sống ở đấy thì sẽ không một ai tìm thấy hai cháu. Và hai cháu sẽ được ở bên cạnh nhau mãi mãi.
2. Truyền thuyết Dá Tai Nao
Đôi trai gái họ Hoàng và họ Tao được thắp lên tia hy vọng, liền lên đường đi tìm Dá Tai Nao theo như lời chỉ bảo của bà cụ. Hai người đi đến đâu cũng hỏi dân bản địa có ai biết Dá Tai Nao ở chỗ nào không. Được hỏi người thì lắc đầu nói không biết, người thì chỉ xa tận chân trời và bảo Dá Tai Nao ở đó.
Đôi trai gái không hề nản lòng, họ cứ thế dìu tựa vào nhau mà đi. Năm trôi rồi tháng qua, đôi trai gái trẻ xưa kia đã trở nên tóc bạc da mồi mà vẫn không tìm được Dá Tai Nao. Hai người đứng ở lưng núi Cổ Rồng mà khóc than. Vua Then [2] động lòng nên mới phái xen cha [3] xuống giúp họ. Xen cha xuống chỉ lối cho hai người đi thẳng. Đi theo lối xen cha chỉ, hai người gặp được một cụ già đang chăn trâu. Cụ nghêu ngao hát:
“Núi Cổ Rồng đường xa và hiểm trở
Lạnh khiến con người hoá thành đá lặng câm.
Đỉnh núi Cổ Rồng cây mọc lông người mọc râu [4]
Nhưng đã đến được nơi này thì đời bình yên không lo lắng”.
Nghe câu hát của ông cụ, hai người hiểu ý là đi nữa thì sẽ gặp được Dá Tai Nao và họ sẽ được sống cùng bên nhau trọn đời.
Từ chỗ hai người gặp cụ già chăn trâu lên đến đỉnh núi Cổ Rồng còn phải đi qua 9 con dốc cao dài và hiểm trở nữa. Hai người lại dìu nhau tựa vào nhau men theo lối trâu rừng mà đi. Khi hai người đi qua hết được đỉnh dốc thứ 8 thì chỉ thấy xung quanh toàn là những cây cổ thụ. Không khí lạnh rét run người, sương mây che kín lấp chẳng còn nhìn thấy gì. Hai người vừa mệt, vừa đói, vừa rét không thể đi tiếp được nữa. Họ bèn ngồi xuống một tảng đá ôm lấy nhau mong truyền hơi ấm cho nhau. Tuyết rơi xuống phủ lên hai người. Họ chết đi hoá thành một tảng đá hình một nam một nữ ôm chặt lấy nhau không rời.
Về sau người đời nhìn thấy đặt tên cho tảng đá đó là Dá Tai Nao (Già chết rét) [5]. Mỗi khi đi qua hòn đá này người ta thường đến vái và cầu chúc cho họ mãi mãi bên nhau như ước nguyện.
Truyền thuyết Dá Tai Nao – Truyện cổ dân tộc Thái
– TheGioiCoTich.Vn –
Chú thích trong truyện truyền thuyết Dá Tai Nao
- Pụ khọ lôộng chính là dãy núi Hoàng Liên Sơn bây giờ. Theo tín ngưỡng của người Thái vùng Mường Xo thì đây chính là nơi tiếp giáp giữa trời và đất. Linh hồn con người khi tạ thế muốn đi lên trời (Mường Bun) thì phải đi qua nơi đây.
- Vua Then: vị thần tối cao trong văn hóa tín ngưỡng của người Thái,
- Xen cha: từ mà người Thái dùng để chỉ chung các vị thần tiên
- Bắt nguồn từ câu chuyện truyền thuyết này, người Thái mới sử dụng câu “mạy ók khun, cụn ók nốt” (cây mọc lông, người mọc râu) để chỉ những nơi cực rét. Rét đến nỗi có tuyết rơi bám vào cây, vào người, khiến cho cây trông như mọc lông, người như mọc râu vậy.
- Dá Tai Nao: là một tảng đá mang hình một đôi trai gái ôm ấp nhau trước đây tồn tại ở chỗ Trạm Tôn (ranh giới giữa tỉnh Lào Cai và Lai Châu bây giờ). Người dân sống xung quanh vùng này coi đó là một biểu tượng của tình yêu. Họ rất tôn trọng tảng đá, khi đi qua bao giờ cũng phải ngả mũ nón, không dám nói chuyện vì sợ làm mất giấc ngủ của đôi Dá Tai Nao. Nhưng về sau, do nhu cầu mở đường quốc lộ người ta đã phá mất tảng đá này.
Kho tàng truyện truyền thuyết Việt Nam và thế giới
Ngoài câu chuyện truyền thuyết Dá Tai Nam kể trên, Thế giới cổ tích đã sưu tầm và chọn lọc những truyện truyền thuyết hay nhất, nhằm giúp các bạn nhỏ hiểu hơn về các nhân vật lịch sử hoặc lí giải về nguồn gốc ra đời các phong tục, tập quán, địa danh, v.v… của người Việt Nam và thế giới.
Đừng bỏ lỡ những câu chuyện truyện thuyết hay nhất cùng Thế giới cổ tích!
